ترخیص کالا در تجارت خارجی یکی از حیاتی‌ترین مراحل واردات و صادرات است و هرگونه اشتباه در مدارک، مراحل قانونی یا پرداخت هزینه‌ها می‌تواند باعث توقف کالا، افزایش هزینه‌های انبارداری، جریمه‌های گمرکی و حتی برگشت کالا شود. به همین دلیل، آشنایی کامل با فرایند ترخیص کالا و قوانین گمرکی برای هر تاجر، صادرکننده و واردکننده ضروری است.
در این مقاله با آراد برندینگ، مراحل ترخیص، هزینه‌ها و نکات طلایی برای انجام صحیح این فرایند را بررسی می‌کنیم.
۱. ترخیص کالا در تجارت خارجی چیست؟
ترخیص کالا به معنای انجام تمام امور اداری، مالی و قانونی برای عبور کالا از مرزهای کشور است. این فرایند شامل ارائه مدارک، بررسی کالا، پرداخت حقوق و عوارض گمرکی، هماهنگی با سازمان‌های مرتبط و دریافت اجازه خروج یا ورود کالا می‌شود.
ترخیص یک عملیات تخصصی است و اغلب تاجران برای سرعت بالاتر و کاهش ریسک، از ترخیص‌کاران حرفه‌ای یا شرکت‌های بازرگانی معتبر کمک می‌گیرند.
۲. ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت
اولین قدم در واردات، ثبت سفارش کالا در سامانه جامع تجارت است. در این مرحله اطلاعات محصول، کشور مبدا، ارز مورد استفاده، مشخصات فروشنده و سایر جزئیات وارد می‌شود تا امکان پیگیری و کنترل قانونی فراهم گردد.
۳. دریافت مجوزهای لازم
بسته به نوع کالا، ممکن است نیاز به مجوزهای مختلفی باشد:
-
مجوز بهداشت
-
استاندارد
-
قرنطینه
-
انرژی اتمی
-
غذا و دارو
-
جهاد کشاورزی
عدم تهیه هر یک از این مجوزها باعث توقف کالا در گمرک و ایجاد هزینه اضافی می‌شود.
۴. ارائه اسناد و مدارک به گمرک
مدارک مورد نیاز برای شروع عملیات ترخیص عبارتند از:
-
بارنامه (Bill of Lading یا CMR)
-
فاکتور فروش (Invoice)
-
لیست عدل‌بندی (Packing List)
-
گواهی مبدأ (Certificate of Origin)
-
ترخیصیه
-
قبض انبار
-
مجوزهای لازم
بدون ارائه مدارک کامل و صحیح، عملیات ترخیص آغاز نمی‌شود.
۵. ارزیابی کالا توسط گمرک
کارشناسان گمرک، کالا را از نظر:
-
ارزش
-
کمیت
-
کیفیت
-
نوع کالا
-
تعرفه گمرکی
بررسی می‌کنند. در برخی موارد، ممکن است نیاز به نمونه‌برداری یا آزمایش کالا باشد.
۶. تعیین حقوق و عوارض گمرکی
پس از ارزیابی، مبلغ دقیق حقوق و عوارض گمرکی تعیین و پرداخت آن برای تکمیل فرایند ترخیص ضروری است.
۷. صدور پروانه ترخیص
پس از تأیید نهایی گمرک، پروانه ترخیص صادر می‌شود و کالا می‌تواند از انبار خارج و وارد چرخه تجارت شود.
۸. هزینه‌های ترخیص کالا
هزینه‌های ترخیص کالا شامل موارد زیر است:
-
حقوق و عوارض گمرکی: بر اساس تعرفه کالا (HS Code)
-
مالیات بر ارزش افزوده: درصد متفاوت بسته به نوع کالا
-
هزینه انبارداری: برای هر روز ماندن کالا در انبار گمرک
-
هزینه حمل‌ونقل داخلی: انتقال کالا از مرز یا اسکله تا مقصد
-
دستمزد ترخیص‌کار: برای انجام امور گمرکی و کاهش ریسک
-
هزینه نمونه‌برداری و آزمایش: برای برخی کالاها مانند مواد غذایی و تجهیزات خاص
۹. نکات مهم برای ترخیص موفق
-
مدارک را کامل و بدون غلط تکمیل کنید: کوچک‌ترین اشتباه باعث تأخیر می‌شود
-
HS Code صحیح انتخاب کنید: اشتباه = هزینه بیشتر + توقف کالا
-
مجوزها را از قبل دریافت کنید: بسیاری از کالاها نیاز به مجوز پیش از ورود دارند
-
از ترخیص‌کار حرفه‌ای کمک بگیرید: کاهش ریسک و سرعت بالا
-
کالا را بیمه کنید: برای جلوگیری از خسارت در حین حمل
-
وضعیت قوانین گمرکی را بررسی کنید: تغییرات جدید می‌تواند تأثیر مستقیم داشته باشد
جمع‌بندی
ترخیص کالا در تجارت خارجی یکی از مراحل حیاتی واردات و صادرات است. موفقیت در این مرحله نیازمند دانش کامل قوانین گمرکی، مدارک، هزینه‌ها و مجوزهاست. با مدیریت صحیح و استفاده از خدمات تخصصی آراد برندینگ، می‌توان کالا را سریع‌تر و با هزینه کمتر از گمرک عبور داد و وارد چرخه تجارت بین‌الملل کرد.
