فرش‌های ایرانی شامل انواع دستباف و ماشینی با طرح‌ها و نقش‌های متنوع از جمله قالی‌های تبریز، اصفهان، مشهد، نایین، کاشان و کرمان می‌باشند. فرش‌های دستباف به دلیل کیفیت بالای خود در سطح جهانی شهرت دارند. از این میان، قالی‌های تبریز و اصفهان با طرح‌های پیچیده و بافت‌های نفیس محبوبیت خاصی در میان مشتریان جهانی دارند.
در سال‌های اخیر صادرات فرش ایران کاهش یافته است. صادرات فرش دستباف ایران که در سال 2018 حدود 238 میلیون دلار بود، در سال‌های بعد به دلیل تحریم‌ها و رقابت‌های بین‌المللی کاهش یافت. در سال 2022، صادرات فرش دستباف ایران به 50.7 میلیون دلار رسید. به رغم این کاهش، ایران همچنان از برترین صادرکنندگان فرش دستباف در جهان است.
برترین صادرکنندگان فرش در جهان
هند، ایران و مصر به عنوان سه کشور اصلی صادرکننده فرش دستباف در جهان شناخته می‌شوند. در سال 2022، هند با 310 میلیون دلار صادرات، حدود 30.3 درصد از کل بازار جهانی فرش دستباف را در اختیار داشت. پس از آن، مصر با 18.2 درصد و ایران با 7.9 درصد در رتبه‌های دوم و سوم قرار گرفتند. سایر کشورهای صادرکننده مهم شامل پاکستان و نپال هستند که نیز سهم قابل توجهی از بازار جهانی را دارند.
کشورهای پیشرو در صادرات فرش ماشینی شامل ترکیه و چین هستند که در زمینه تولید فرش‌های صنعتی نیز نقش مهمی دارند. این کشورها با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته توانسته‌اند در این بازار رقابتی حضور قوی داشته باشند.
صادرات فرش ایران
ایران فرش‌های خود را به کشورهای مختلفی صادر می‌کند که از جمله آن‌ها می‌توان به آلمان، امارات متحده عربی، چین و پاکستان اشاره کرد. این کشورها سهم قابل توجهی از بازار صادرات فرش دستباف ایران را به خود اختصاص داده‌اند. برای مثال، آلمان با 17.6 درصد، امارات با 17.2 درصد و چین با 16.2 درصد از مقصدهای اصلی صادرات فرش ایران در سال 2021 بوده‌اند.
رقبای اصلی ایران در صادرات فرش شامل هند، مصر و پاکستان هستند. هند با تولید فرش‌های متنوع و ارزان‌تر، سهم بیشتری از بازار جهانی را به خود اختصاص داده و رقابت شدیدی با ایران دارد. مصر نیز با صادرات گسترده فرش‌های ماشینی و دستباف، از رقبا به شمار می‌رود.
صادرات فرش ایران به افغانستان
صادرات فرش از ایران به افغانستان یکی از بخش‌های مهم تجارت دو کشور است. در سال‌های اخیر، به دلیل تنوع و کیفیت فرش‌های ایرانی، صادرات این محصول به افغانستان افزایش داشته است. از آنجا که افغانستان به دلیل نزدیکی جغرافیایی و روابط تجاری با ایران یکی از مشتریان اصلی فرش‌های ایرانی محسوب می‌شود، حجم زیادی از فرش‌های صادراتی ایران به این کشور ارسال می‌شود. صادرات ایران به افغانستان در سال ۱۴۰۲ با رشد ۱۳ درصدی مواجه شد و ارزش کلی آن به حدود ۱.۸ میلیارد دلار رسید که نشان‌دهنده اهمیت این بازار برای محصولات ایرانی، از جمله فرش است.
افغانستان به‌طور خاص بیشتر خواهان فرش‌های دستباف ایرانی است که به‌دلیل کیفیت بالا و طراحی‌های خاص، محبوبیت زیادی در این کشور دارد. فرش‌های دستباف ایران از لحاظ هنری و فرهنگی ارزش بالایی دارند و به عنوان یک محصول لوکس شناخته می‌شوند. هرچند آمار دقیق از نوع فرش‌های صادر شده به افغانستان در دست نیست، اما بخش عمده‌ای از این صادرات به فرش‌های دستباف اختصاص دارد، که یکی از صنایع مهم ایران است. با توجه به علاقه‌مندی بازار افغانستان به فرش‌های دستباف، انتظار می‌رود این روند همچنان ادامه داشته باشد و سهم ایران از این بازار افزایش یابد.
